Nastolatek w obliczu kryzysu dojrzewania

„Życie nie jest problemem do rozwiązania tylko rzeczywistością do doświadczenia”.  

Soren Kierkegaard

 

Dojrzewanie jest okresem poważnych zmian i zadań rozwojowych. To czas, kiedy nastolatek przeobraża się w osobę dorosłą.  Proces dorastania obejmuje zmiany w sferze fizycznej, psychicznej, społecznej i duchowej.

               Nastolatek poszukuje i stara się określić swoją tożsamość. W tym okresie wycofanie z aktywności, pomieszanie emocjonalne czy też niepewność co do własnych kompetencji i możliwości, są objawem gruntownych zmian i wyznaczają prawidłowy przebieg w rozwoju.

Burza hormonalna u nastolatka jest związana z rozwojem fizycznym, prowadzącym do dojrzałości. Funkcjonowanie emocjonalne cechuje duża zmienność nastrojów, impulsywność, utrudniona kontrola emocji.

               Ważną i zauważalną cechą tego okresu jest odrzucenie i krytykowanie tego, co proponują dorośli. Ten negatywizm jest symptomem rozpoczęcia nowej i niełatwej drogi do opracowania własnego planu działania i określenia jego kształtu.

               Wyzwania i zadania stojące przed statystycznym nastolatkiem, związane są z jego wielowymiarowym rozwojem.  

 

Zadania rozwojowe nastolatka: 

- chce wejść w dorosłość, próbuje zrozumieć role edukacji dla swojej przyszłości oraz odkryć poczucie odpowiedzialności za siebie i innych,

- pragnie intymności, potrzebuje relacji społecznych, szuka nowych wartości,

- podejmuje próby zdefiniowania siebie, buduje swoją tożsamość, nazywa nowe dla siebie idee,

- bada swoje upodobania modowe, muzyczne, zainteresowania

- zauważa radykalną zmianę swojego dojrzewającego ciała, oraz zmiany indywidualne swoich rówieśników,

- uczy się swojej seksualności,

- potrzebuje zakwestionowania przekonań i postaw swoich rodziców, jednocześnie pozostając z nimi w bliskości,

- uczy się przyjaźni i znaczenia relacji z rówieśnikami, więzi z tego okresu, mimo, że burzliwe, są najbardziej trwałe.

Ważnym jest, aby zrozumieć, że powinnością rodzica jest pozostawać w gotowości i adekwatnie odpowiadać na potrzeby dziecka. Najistotniejszym jest tu dbałość o dobrą relację, gdyż tylko ona może być pomocna w identyfikowaniu potrzeb i udzieleniu wsparcia nastolatkowi.

W ciągu kilku lat między dzieciństwem a dorosłością, młody człowiek musi zaadaptować się do wielu zmian, tak by móc stać się niezależną, dojrzałą do dorosłego życia jednostką. Ten czas może przebiegać stosunkowo harmonijnie, ale bywa okresem kryzysów, burzliwości czy nawet etapem depresyjnym. Depresja może pojawić się, jako odpowiedź na skumulowane trudne emocje, wzmożone napięcie i stres oraz braku akceptacji dla dynamicznie zachodzących zmian.

Depresja jest stanem, w którym dominuje obniżony nastrój. Człowiek nie potrafi się cieszyć z życia, traci zainteresowanie tym, co wcześniej go motywowało do działania, pojawiają się problemy z jedzeniem i snem. Obniżone poczucie wartości, poczucie winy prowadzi do myśli o śmierci i próbach samobójczych przysparzając ogromnego cierpienia i osamotnienia. 

W czasie zachwiania równowagi psychicznej dziecka, mogą pojawić się samookaleczenia, które osobom w cierpieniu przynoszą zmniejszenie dyskomfortu psychicznego lub zakomunikowania o nim.  Samouszkodzenie może być kolejnym szczeblem na drabinie prowadzonym do myśli i podejmowanych prób samobójczych. Samouszkodzenia mogą mieć miejsce na rękach lub nogach w miejscach, które nie są eksponowane. Wielokrotne powtarzające się okaleczenia zwiększają ryzyko prób samobójczych, będącymi oznaką poważnych problemów psychicznych. Osoby te wymagają bezwzględnie poważnego potraktowania i leczenia.

Jak rozmawiać z dzieckiem, kiedy obserwujemy niepokojące nas zachowania?

- Bądź cierpliwy, i pytaj, początkowe próby mogą być nieskuteczne

- zastosuj zasadę otwartych drzwi i pełnej dostępności

- bądź blisko, czekają na czas, kiedy dziecko zechce porozmawiać

- kiedy uda się nawiązać rozmowę, rozmawiaj naturalnie, uważnie słuchaj, zadawaj krótkie pytania,-

- nie komentuj, posługuj się prostym językiem, patrz na dziecko, ujawnij swoje odczucia, że jego sprawy nie są Ci obojętne „Jestem poruszony tym, o czym mi powiedziałeś’ nie mów jednak, że jego słowa Cię przeraziły.

- Nie bój się też ciszy.

Gdzie szukać profesjonalisty do pierwszego kontaktu:

- pedagog szkolny/psycholog,

- poradnia Psychologiczno-Pedagogiczna,

- lekarz pierwszego kontaktu,

- Punkt/Ośrodek Interwencji Kryzysowej,

- Ośrodek Pomocy Społecznej,

- najbliższa Poradnia Zdrowia Psychicznego Dla dzieci i Młodzieży,

- gabinety prywatne w okolicy.

Więcej informacji na ten temat możecie Państwo znaleźć na stronie:

https://issuu.com/fundacja.wieloglosu/docs/pdr_30grudnia_wm4

 

 

Jak to zrobić
Drodzy Rodzice to trudny dla Was czas. To trudna sytuacja emocjonalna dla dorosłych.... i dzieci. Dlatego polecam zajrzeć do poradnika specjalnie przygotowanego przez Fundację Dajmy Dzieciom Siłę. Znajdziecie go https://liblink.pl/Xh16d15Xqu

 

KIEDY NIEPOKOIĆ SIĘ O DZIECKO?
Kiedy nasze dziecko:
-  często przeżywa uczucie lęku,
-  boi się rzeczy, które do tej pory nie budziły niepokoju,
- skarży się na ból głowy i dolegliwości ze strony żołądka, czasem przechodzące w  rozwolnienie, wymioty, zawroty głowy i omdlenia, kołatania serca, nadmiernego pocenie lub inne objawy somatyczne,
- jest apatyczne, osowiałe, nie może zasnąć,
- ze snu budzą go koszmary,
- zgrzyta zębami, co może świadczyć o silnym napięciu mięśniowym w okolicach żuchwy,
- łatwo przechodzi w skrajne emocje - od śmiechu do płaczu,
- łatwo się męczy, nie ma apetytu lub ma wzmożony apetyt
- jak nigdy wcześniej, a wymienione objawy nie zaczynają się zmniejszać, a wręcz nabierają na sile i wyraźnie utrudniają dziecku codzienne życie - Twoje dziecko i Ty potrzebujecie profesjonalnej pomocy psychologicznej.
I na zakończenie, ku pokrzepieniu serc! Nawet najtrudniejsza sytuacja, może dodać nam i naszym dzieciom skrzydeł. Dzieje się tak wtedy, kiedy będąc w trudnej sytuacji doświadczamy (MY I ONE) wsparcia od innych, kiedy mimo trudnych doświadczeń mamy wpływ na różne obszary własnego życia, nawet z pozoru błahe (to nadal ja decyduję, co zjem na śniadanie) i w końcu mam poczucie, że mimo trudności radze sobie z życiem! Silniejsi będziemy też wtedy, kiedy dbamy o innych!

Link do materiału na temat obecnego stanu epidemii Covid – 19 

Film dla rodziców, jak sobie radzić z faktem epidemii i stresem jej towarzyszącym.
https://liblink.pl/iYHAOq2VH2

 

Lista bezpiecznych stron, na których dzieci mogą ciekawie spędzić czas, łącząc zabawę z nauką:

www.buliba.pl 6

www.edugames.pl – ćwiczenia pamięci i koncentracji uwagi.

Gry typu memo

www.sieciaki.pl

www.zyraffa.pl

www.wierszedladzieci.pl

www.ortofrajda.pl

www.mac.pl – Strefa dla rodzica – baza wiedzy na tematy związane z rozwojem i edukacją dzieci, niezbędne informacje, szkolne nowinki i porady związane z edukacją, propozycje zabaw, ciekawe artykuły, liczne inspiracje oraz pomysły.

 Mac Edukacja: Poradniki dla Rodziców

• „Efektywna nauka” do cyklu „Nasza klasa”
• „Inteligencje wielorakie” do cyklu „Odkrywam siebie”

www.ydp.com.pl (Young Digital Planet) – wydawnictwo interaktywne

• nauka języków obcych
• diagnoza i terapia
• wspomaganie rozwoju dziecka
• wyrównywanie szans
• rozwiązania technologiczne w edukacji
• nauczanie z wykorzystaniem ICT w dydaktyce

Indywidualizacja procesu nauczania i wychowania uczniów kl. I-III SP

www.wsip.pl – dla rodziców; zabawy interaktywne.

BUDOWANIE RELACJI Z DZIEĆMI

Drodzy Rodzice, zamieszczam ciekawe rozmowy o tym, jakie znaczenie ma budowanie relacji z dziećmi i w jaki sposób pokonywać trudności, które w procesie wychowania występują. Warto posłuchać:)
https://liblink.pl/D0ubrLd5XK
https://liblink.pl/DoqnOrTTEJ

BAJKI SZEPTANKI DLA KLAS MŁODSZYCH I PRZEDSZKOLAKÓW

Polecam również dla uczniów klas młodszych oraz przedszkolaków na wyciszenie przed snem Bajki-szeptanki:

Świetnym pomysłem jest oczywiście czytanie bajek i książek dzieciom, ale taka forma może być dobrą alternatywą;) Pozdrawiam serdecznie!
Tu przykładowa bajeczka, ale jest ich kilka...
https://liblink.pl/58kvpAD1x0

JAK ZACHĘCIĆ DZIECKO DO NAUKI
1. Ucz się razem z dzieckiem
Dziecko pozostawione samemu sobie napotka podczas nauki na problemy i trudności, które skutecznie je zniechęcą. Wspólne odrabianie zadanej  pracy  będzie przyjemniejsze i efektywniejsze, gdy nasza pociecha poczuje wsparcie najbliższych, dlatego odrabiaj z dzieckiem lekcje.
2. Zamień naukę w zabawę, by zachęcić dziecko do nauki
Dziecko uwielbia się bawić. Nauka pozbawiona cech zabawy, szybko może stać się przykrym obowiązkiem. Łatwo zamienić ją w przyjemność. Niech odrabianie lekcji będzie wyzwaniem.
3. Korzystaj z nowoczesnych pomocy naukowych
Tablety, gry edukacyjne, pomoce naukowe - to wszystko może  uatrakcyjnić naukę. W sklepach z aplikacjami na smartfony i tablety znajdziecie tysiące programów, które pomogą dziecku w nauce. Matematyka staje się o wiele prostsza, gdy skorzystamy z którejś z niezliczonych aplikacji na urządzeniu mobilnym czy komputerze.
4. Nie nagradzaj i nie karz, jeśli chcesz zachęcić dziecko do nauki
Gdy obiecasz dziecku komputer, tablet czy rower za dobre wyniki w nauce, stanie się on celem samym w sobie. Gdy ukarzesz je za jedynkę z matematyki czy języka polskiego, nauka będzie kojarzyć się z traumatycznym przeżyciem.
5. Zachowaj zdrowy rozsądek i ucz dziecko odpowiedzialności
Nauka nie może być wyłącznie przyjemnością. Zdobywanie wiedzy nie może opierać się wyłącznie na gadżetach, zabawach, multimediach czy wspólnych odkryciach. Dziecko musi wiedzieć, że nauka to jego obowiązek. Mama i tata pracują, dziecko się uczy - każdy członek rodziny wnosi do niej własną pracę.

BEZPIECZEŃSTWO DZIECI W INTERNECIE
Rodzicu nie zgub dziecka w sieci.....  Zdalne nauczanie, okres kwarantanny, brak możliwości korzystania z dotychczasowego sposobu spędzania czasu niesie ze sobą ogromne wyzwanie. Nasze życie przeniosło się do sieci. Prze Internet robimy zakupy, słuchamy koncertów, uczymy się, porozumiewamy się ze światem zewnętrznym.

Gdzie w tym wszystkim są NASZE RODZINY I DZIECI?.....
Zapraszam do poszerzenia wiedzy na ten temat  https://liblink.pl/CYEsFzGDgi

Zachęcam do zapoznania się z Poradnikiem - Bezpieczeństwo dzieci i młodzieży online. Kompendium wiedzy przygotowane zostało przez ekspertów z Polskiego Centrum Programu Safer Internet (NASK i Fundacja Dajemy Dzieciom Siłę). Dotyczy ono zróżnicowanych aspektów bezpieczeństwa dzieci i młodzieży w Internecie: https://liblink.pl/8f9bCE7caQ

Przesyłam również link do poradnika dla rodziców Bezpieczne media - poświęconego bezpieczeństwu dzieci i młodzieży korzystających z mediów elektronicznych, przygotowanego przez Fundację Dajemy Dzieciom Siłę oraz Fundację Orange:
https://liblink.pl/Ps87A70Krn

Zdrowie psychiczne w czasach szkoły online.

To nietypowa sytuacja dla Państwa i dzieci. Zachowanie spokoju będzie miało duży wpływ na odporność zarówno psychiczną jak i fizyczną. Oczywiście, różnimy się między sobą i różnią się też nasze dzieci...
Są takie (i mam nadzieję, że jest ich większość), które w obecnej sytuacji czują pewne podekscytowanie, ciekawość, a nawet radość (no w końcu nie trzeba chodzić do szkoły i tyle nowych ciekawych rzeczy dzieje się wokół). Są jednak i takie, które z dużym niepokojem i lękiem stale sprawdzają portale informacyjne, dopytują dorosłych, poszukują informacji o zagrożeniu. Jeszcze inne, mówią: dość! - już nie mogą oglądać, słuchać, czytać i rozmawiać na temat zagrożenia koronawirusem. Wszystkie, nawet te szczęśliwe, z różnym natężeniem i częstotliwością odczuwają nieprzyjemne uczucia. Boją się..... Ten strach, zupełnie zrozumiały w obecnej sytuacji, wymaga zaopiekowania przez nas dorosłych!
Oto kilka ogólnych wskazówek profilaktyki zdrowia psychicznego
1. OBSERWUJMY - siebie i nasze dzieci.
Nie tylko pod kątem infekcji, ale i tego jak emocjonalnie radzimy sobie z otaczającą rzeczywistością. Jakie jest nasze dziecko? Jak reaguje na tę sytuację, jak reaguje na nas? Czy dopytuje? Czy unika rozmów? Czy sądzi, że musi nas chronić i robi dobrą minę do złej gry? Czy może (przynajmniej na razie) wygląda na to, że sytuacja go nie przeciążą? A jak my się zachowujemy? Czy epidemia, zagrożenie jest stale obecne w naszych rozmowach? Czy nieustannie sprawdzam wiadomości? Czy może unikam tematu i nie chcemy o tym rozmawiać? Jak nasza postawa działa na syna czy córkę?
2. BĄDŹMY GOTOWI DO ROZMOWY - przygotujmy sobie zestaw 3-4 rzetelnych faktów, którymi możemy się z naszym dzieckiem podzielić. Czasem trzeba będzie powtórzyć je wielokrotnie - dzieci lubią upewniać się, że nie ściemniamy i wiemy, co mówimy.
Bądźmy gotowi na konfrontację z fakenewsami (Tato, a Marcin powiedział...). Nie warto jednak przekazywać dzieciom niesprawdzonych treści, niezliczonych supertajnych informacji, czy dramatycznych nowin.  Bądźmy w tych rozmowach spokojni, opanowani i rzeczowi. Jeśli sami jesteśmy kłębkiem nerwów i mimo szczerych chęci nie udaje się nam zachować spokoju, zastanówmy się, kto z naszego otoczenia mógłby taką rozmowę przeprowadzić? Może wujek ratownik, pielęgniarz, ciocia lekarka czy nauczycielka biologii? Ustalmy z nimi wcześniej, czego potrzebujemy i jak chcielibyśmy, aby taka rozmowa wyglądała. Fajnie jeśli jest to bliska dla naszego dziecka osoba, do której ma zaufanie, którą lubi. Naprawdę psycholog jest ostatnią osobą w tej kolejce! Wizyta u specjalisty może tylko nasilić różne lęki!
3. MÓWMY SZCZERZE NIE WIEM - ile to będzie trwało?, czy wszyscy zachorujemy?
Kto pierwszy umrze z naszej rodziny? Takie pytania mogą szokować, złościć. Po pierwsze, zachęcam do tego by cieszyć się, że dzieci traktują nas jako ważne źródło informacji, mają do nas zaufanie. Czasem możemy ostudzić różne niepokoje, jednak na niektóre pytania nie znamy przecież odpowiedzi (nikt z nas nie wie, ile będzie trwała ta sytuacja). I o tej swojej niewiedzy warto szczerze mówić. Choć część rodziców/nauczycieli/opiekunów się tego obawia, ta szczerość buduje zaufanie!
4. ROZMAWIAJMY JAK RADZIĆ SOBIE Z LĘKIEM - to bardzo ważna wiedza! Opowiedzmy dzieciom, co my robimy, żeby trudne myśli nie zapanowały niepodzielnie w naszej głowie (czytanie książek, oglądanie komedii, gry). Pytajmy, co im pomaga? - dzieci są w tym bardzo kreatywne i mogą nas zaskoczyć super pomysłami z których i my możemy korzystać. Sprawdzimy też, czego potrzebują w tej sytuacji. Zastanówmy się, co możemy wspólnie robić, aby zachować dobry nastrój. Umówmy się na jakiś kod -sygnał, kiedy ktoś z członków rodziny poczuje, że ten smutek go dopada. Ustalmy, kiedy potrzebujemy samotności, a kiedy towarzystwa innych ludzi. Szczerze rozmawiajmy o tym, że i my dorośli przeżywamy trudne emocje, ale znamy sposoby, aby z nimi sobie radzić! W tych rozmowach ważne jest zachęcanie do tropienia lęków niewypowiedzianych - czasem to co dzieci mają w głowie jest dużo straszniejsze od rzeczywistości! Kiedy taki lęk ujrzy światło dzienne, traci na swojej mocy no i można się nim zaopiekować (to trochę jak z koszmarami sennymi). Jeśli to jest możliwe, dajmy dziecku czas na płacz, złość i inne trudne emocje.
5. WSKAZUJMY NA CZASOWOŚĆ PEWNYCH OGRANICZEŃ CZY ROZWIĄZAŃ
- szczególnie dla nastolatków, obecna sytuacja może być bardzo trudna. Mogą mieć poczucie zamachu na ich podstawowe prawa i ograniczanie wolności. Rozmawiajmy z nimi o tym. Pokazujmy terminowość tych rozwiązań i to, czemu one mają służyć.
6. BĄDŹMY ODPOWIEDZIALNI - ta sytuacja może być świetną lekcją empatii, wrażliwości i właśnie odpowiedzialności za wspólnotę: rodzinna, klasową sąsiedzką....Nasze zachowania przecież przekładają się bezpośrednio na rozprzestrzenianie wirusa, a więc na życie i zdrowie innych ludzi. Rozmawiajmy o tym z naszymi dziećmi!
7. NIE OSZUKUJMY - starajmy się być spokojni - nie panikujmy. Jednak kiedy rozmawiamy o rzeczach trudnych, ulegamy emocjom a przyłapuje nas na tym młody człowiek i zadaje pytanie, co się stało? To nie odpowiadajmy NIC! Takie ucinanie rozmowy, tworzenie tajemnic, jest pożywką do karmienia lęków. Ochłońmy i nawet jeśli nie od razu, wyjaśnimy dziecku, (czasem wystarczy ogólnie: np. ...ta stała obecność informacji o wirusie mnie złości, martwi czy niepokoi)  co się stało, czego było świadkiem.
8. ZADBAJMY O POTRZEBY DZIECI - tak jak my potrzebujemy porozmawiać z bliskimi, koleżanką czy kolegą, nasze dzieci również tego kontaktu potrzebują! Zadbajmy o to! Rówieśnicy są strasznie ważni! Pamiętajmy o nowych technologiach - to dobry moment, żeby z nich również korzystać.
9. UCZMY SIĘ RAZEM ZDROWYCH NAWYKÓW i bądźmy wzorem do naśladowania.
Pokażmy i przećwiczmy, jak myć ręce, jak zasłaniać usta, jak dbać o wypoczynek, odpowiedni sen i dobry nastrój. Rozmawiajmy o tym co trudne, o potknięciach i zagrożeniach i co z nimi robić.
10. ZADBAJMY O INNYCH - a może w tej trudnej sytuacji spróbujemy zająć się czymś użytecznym? Może razem z dzieckiem wesprzemy słabszych, którzy potrzebują naszej pomocy  (wejdźcie na fan page POMAGAMY SOBIE)
UNIKAJMY:                                                                      
Słuchania własnych lęków! To nie są najlepsi doradcy! Pewnie nie da się tego zupełnie uniknąć, ale przynajmniej ważnych decyzji nie podejmujmy pod wpływem silnych emocji. One na ogół utrudniają nam dostęp do racjonalnego działania. We mgle emocjonalnej trudno bezpiecznie wylądować. Utożsamiania własnych emocji z emocjami syna czy córki. Dzieci są odrębnymi istotami! Mogą się wprawdzie zachowywać dokładnie jak my, ale powód tego zachowania czy emocja, która za tym stoi, może być już zupełnie inna ! (Np. płakać można nie tylko ze smutku, ale i z radości, wzruszenia czy alergii w końcu - a to cały czas ten sam płacz). Bądźmy więc wrażliwi na ich odrębność i nie zakładajmy z góry tej emocjonalnej syntonii . Zmuszania dziecka do opowiadania o tym co czuje w tej trudnej sytuacji. To wprawdzie dla nas ważna wiedza, ale nie zawsze i nie dla każdego dostępna. Jeśli dziecko stawia opór - nie zmuszamy! Przypominamy, że jesteśmy, że jesteśmy na tę rozmowę gotowi, ale czekamy na jego sygnał. Możemy też dopytać, czy jest coś, co ułatwiłoby taką rozmowę. Mówienia: Wszystko będzie OK. jeśli sami w to nie wierzymy! Sugerowania, co dziecko powinno czuć w podobnej sytuacji. Składania obietnic, których nie można dotrzymać.

KIEDY NIEPOKOIĆ SIĘ O DZIECKO?
Kiedy nasze dziecko:
-  często przeżywa uczucie lęku,
-  boi się rzeczy, które do tej pory nie budziły niepokoju,
- skarży się na ból głowy i dolegliwości ze strony żołądka, czasem przechodzące w  rozwolnienie, wymioty, zawroty głowy i omdlenia, kołatania serca, nadmiernego pocenie lub inne objawy somatyczne,
- jest apatyczne, osowiałe, nie może zasnąć,
- ze snu budzą go koszmary,
- zgrzyta zębami, co może świadczyć o silnym napięciu mięśniowym w okolicach żuchwy,
- łatwo przechodzi w skrajne emocje - od śmiechu do płaczu,
- łatwo się męczy, nie ma apetytu lub ma wzmożony apetyt
- jak nigdy wcześniej, a wymienione objawy nie zaczynają się zmniejszać, a wręcz nabierają na sile i wyraźnie utrudniają dziecku codzienne życie - Twoje dziecko i Ty potrzebujecie profesjonalnej pomocy psychologicznej.
I na zakończenie, ku pokrzepieniu serc! Nawet najtrudniejsza sytuacja, może dodać nam i naszym dzieciom skrzydeł. Dzieje się tak wtedy, kiedy będąc w trudnej sytuacji doświadczamy (MY I ONE) wsparcia od innych, kiedy mimo trudnych doświadczeń mamy wpływ na różne obszary własnego życia, nawet z pozoru błahe (to nadal ja decyduję, co zjem na śniadanie) i w końcu mam poczucie, że mimo trudności radze sobie z życiem! Silniejsi będziemy też wtedy, kiedy dbamy o innych!

VADEMECUM RODZICÓW - czyli jak wspierać i kibicować własnemu dziecku w edukacji szkolnej.

Dzieci uczą się tego,

                            czego doświadczają

Dziecko krytykowane uczy się potępiać.

Dziecko otoczone wrogością uczy się agresji.

Dziecko żyjące w strachu uczy się lękliwości.

Dziecko doświadczające litości uczy się rozczulać nad sobą.

 Dziecko wyśmiewane uczy się nieśmiałości.

Dziecko otoczone zazdrością uczy się zawiści.

Dziecko zawstydzone uczy się poczucia winy.

 Dziecko zachęcane uczy się wiary w siebie.

Dziecko otoczone wyrozumiałością uczy się cierpliwości.

Dziecko chwalone uczy się wdzięczności.

Dziecko akceptowane uczy się kochać.

Dziecko otoczone aprobatą uczy się lubić siebie.

 Dziecko darzone uznaniem uczy się, że dobrze mieć cel.

Dziecko żyjące w otoczeniu, które potrafi się dzielić, uczy się hojności.

 Dziecko traktowane uczciwie uczy się prawdy i sprawiedliwości.

Dziecko żyjące w poczuciu bezpieczeństwa uczy się ufności.

Dziecko otoczone przyjaźnią uczy się radości życia.

 Jeżeli żyjesz w spokoju, twoje dziecko będzie żyło w spokoju ducha.

1.     Dziecko najlepiej funkcjonuje w przewidywalnym, uporządkowanym środowisku,

· Rozkład dnia powinien być stały i uwzględniać, że do sprawnej pracy mózgu potrzeba dziecku niezbędnej ilości tlenu / konieczny jest pobyt na świeżym powietrzu i wietrzenie pokoju/.

· Przebywanie dziecka w hałasie, długie oglądanie telewizji, przesadne korzystanie z komputera niekorzystnie wpływa na układ nerwowy i dostarcza mu nadmiaru bodźców.

· Nadmiar zajęć pozaszkolnych i atrakcji nagromadzonych w jednym dniu także wpływa niekorzystnie, lepiej zastąpić je zajęciami wyciszającymi – słuchaniem muzyki, rozmową

· Istotne znaczenie dla funkcjonowania i sprawności dziecka ma odpowiednia ilość snu- 10-12 godz. najlepiej od 20.00 lub 21.00

2.     Skuteczna i efektywna nauka i praca domowa wymaga zapewnienia odpowiednich warunków zewnętrznych i wewnętrznych.

 · Miejsce do nauki powinno być specjalnie do tego celu wyznaczone. Wyposażone tylko w to, co potrzebne do odrabiania lekcji. Należy zadbać, by kącik do nauki był zawsze uporządkowany i by dziecko za to miejsce czuło się odpowiedzialne. Ważne jest właściwe oświetlenie(źródło światła z lewej strony), temperatura oraz stałe godziny nauki w domu. Wszyscy domownicy powinni szanować miejsce i czas nauki pierwszaka, zapewniając mu spokój.

· Nieocenione znaczenie dla dziecka ma również uwaga rodziców, którą poświęcają małemu uczniowi. Postawę, która najbardziej przyda się podczas nauki można nazwać „ dyskretnym kibicowaniem”. Rodzic jak kibic wykazuje pozytywne nastawianie do dziecka i zadania, które przed nim stoi. Zachowuje dystans przy jednoczesnej stałej gotowości do niesienia pomocy w razie potrzeby. Pomoc to naprowadzanie, odwoływanie się do tego, co było, a nie wyręczanie. Asystując w odrabianiu pracy należy trzymać się danego zadania, nie wdawać w rozmowy na inne 3 tematy. Doceniać każdy sukces, nie bagatelizować, ale też nie wyolbrzymiać porażek.

· Ogromną rolę w rozwoju intelektualnym dziecka ma jak najwcześniejszy kontakt z książką. Rozmiłowanie dziecka w książce to ważne, wspólne zadanie rodziców i szkoły. Dzieci klas nauczania początkowego mogą same czytać książki ,,łatwe”. Sprawą ambicji i przyjemności dziecka powinno stać się szybkie opanowanie umiejętności czytania. Najlepszą metodą jest dostarczenie mu łatwych i atrakcyjnych książek oraz namawianie do korzystania ze szkolnej biblioteki.

3.     Kluczem do radości z uczenia się jest dobra motywacja.

· Podjęcie nauki nie może kojarzyć się dziecku wyłącznie z zamknięciem etapu dzieciństwa i wkroczeniem w okres życia pełnego trudów. Dorośli przez cały czas swą postawą powinni dopingować, dodawać dziecku wiary we własne siły, dostrzegać zaangażowanie i wysiłek, a nie wyłącznie efekty.

 · Gdy przy braku oczekiwanych osiągnięć dziecko zamiast wsparcia i zachęty jest wyłącznie krytykowane, z powodu lęku przed powtórką tych doświadczeń może zablokować aktywną naukę.

· Znalezienie motywacji w obliczu porażki jest związane z uświadomieniem i uznaniem swoich słabszych punktów i szczera pełna zrozumienia rozmowa na ten temat.

· Dziecko powinno mieć świadomość, że podejmując naukę robi coś ważnego i dobrego, przede wszystkim dla siebie.

4.     Postawa rodzicielska zapewniająca dziecku poczucie bezpieczeństwa wymaga wypośrodkowania między dwoma skrajnościami: nadopiekuńczością, która stanowi przeszkodę w procesie uczenia się samodzielności, a zbytnim zaufaniem, które rodzi ryzyko złych wyborów i decyzji wynikających z braku doświadczenia i dojrzałości.

· Rozsądny rodzic interesuje się swoim dzieckiem, bez popadania w panikę, ale nie usypia także swej czujności. Znajduje czas na rozmowę z pociechą, mając świadomość, że sposób myślenia, wnioskowania, widzenia świata czy zależności nim rządzących jest jeszcze u dziecka bardzo niedojrzały.

 · Rozmowa z dzieckiem wymaga cierpliwości dorosłych, nie może być formą „równoległych monologów”, wymienianych przy okazji lub w drodze do szkoły.

 · Rozmowa z dzieckiem w atmosferze zaufania i szczerości daje dziecku poczucie, że jego problemy są ważne, a ono samo rozumiane, pomaga mu nazywać uczucia, opisywać i oceniać sytuacje, uczy spojrzenia z perspektywy innej osoby, a także umiejętności słuchania

5.     Podjęcie nauki w szkole jest swoistym wyzwaniem dla każdego dziecka, bo wymaga adaptacji w nowych warunkach.

· W zespole klasowym spotykają się różne dzieci i te nieśmiałe i przebojowe - każde z nich może napotykać na problemy adaptacyjne. Ważne, by rozmawiać z dzieckiem, poświęcić uwagę jego problemom, przyznać mu prawo także do uczuć negatywnych: lęku, żalu czy złości i wspólnie poszukiwać sposobów ich rozładowania i unikania.

· Należy pamiętać, że dzieci bardzo emocjonalnie podchodzą do swych relacji z rówieśnikami, ale przeżycia te są równie intensywne, co krótkotrwałe.

· Rodzice swą postawą mogą wspomagać dojrzałość społeczną dziecka. Najlepiej w rozmowach o własnych i cudzych dzieciach unikać porównań do innych- to budzi zazdrość i rywalizację, a zachęcać do współpracy, pomagania sobie, szukania wspólnych zainteresowań.

· Warto wyrabiać w dziecku nawyk mówienia dobrze o innych, by uczyć dostrzegania w kolegach ich zalet, dobrych stron. Znajomość zasad Fair play, umiejętność przyjęcia sprawiedliwej przegranej oraz zachowania się w obliczu porażki kogoś innego, to również atuty dobrego kolegi.

· W ocenie sytuacji konfliktowych, które będą się zdarzać warto zawsze trzymać się konkretów, unikać uogólnień, przyklejania łatek. Także zdolność postawienia się na czyimś miejscu znacznie ułatwia dziecku znalezienie rozwiązania czy zrozumienie sytuacji.

6.     Dziecko uważnie obserwuje jaką postawę mają rodzice wobec szkoły, chłonie ich opinie i  reakcje. Na tej podstawie buduje swój własny stosunek do nauki, klasy oraz nauczycieli. Widząc szacunek do wychowawcy samo uczy się szacunku.

 · Bardziej emocjonalne komentarze, różnice w ocenie sytuacji lepiej odkładać na czas, gdy dziecko nie jest ich świadkiem. Mały uczeń jest pośrednikiem w relacjach szkoła- dom, codziennie relacjonuje w szkole o tym , co dzieje się w domu i na odwrót.

· Otwarty i stały kontakt ze szkołą pozwala na maksymalne wspieranie dziecka pod warunkiem, że wzajemne kontakty opierają się na obustronnej postawie otwartości i zaufania.

· Rzetelna ocena dziecka daje rodzicom wyobrażenie o jego postępach i możliwościach oraz zaangażowaniu. Z kolei szczere dzielenie się wiedzą nt. swojego dziecka pozwala nauczycielowi wybierać najefektywniejsze metody, a także indywidualizować postępowanie.

· Tylko wspólne poszukiwanie rozwiązań i prawdziwy sojusz wychowawczy rodziców i nauczycieli jest podstawą dobrego funkcjonowania dziecka w szkole.

·       W budowaniu poprawnych relacji szkoła- dom i przyjaznej atmosfery wokół dziecka istotne znaczenie ma stały kontakt ze szkołą.